Supernova screenreader ongeschikt om te surfen
Gijs Veyfeyken op 08/12/2014 - 6 reacties
Cet article en français: Supernova, lecteur d'écran inadapté pour le surf
Sommige toegankelijke websites zijn onbruikbaar met de Supernova screenreader, zelfs wanneer de webbouwer toegankelijkheidsregels volgt. Gebruik je een screenreader en surf je veel? Dan ben je beter af met een programma als NVDA op Windows of VoiceOver op Mac. Beide zijn gratis! Een uitstekende betalende screenreader is Jaws. Ik leg uit waarom.
Paginawijzigingen
Websites zijn interactiever als vroeger. Je leest niet alleen, je 'doet' ook steeds meer: inloggen en een profiel aanmaken, reageren op een artikel, iets 'liken' of delen. Deze acties gebeuren allemaal binnen een webpagina, vaak zonder dat de pagina vernieuwt. Dat noemt 'asynchroon' inladen, een moeilijke manier om te zeggen dat een onderdeel van de pagina wijzigt in plaats van heel de pagina opnieuw te laden met dat stukje nieuwe inhoud. Wie die wijzigingen niet ziet, komt in de problemen. Enkele voorbeelden op de nieuwe site van De Lijn.
De Lijn
Verstoorde dienstverlening
Wanneer de bussen niet rijden, zoals bij een staking, toont De Lijn een dialoogvenster. De screenreader focus springt er automatisch naartoe, behalve met Supernova.
Dialoogvensters zijn ingeburgerd op het web. Dialog, lightbox, overlay of pop-up zijn enkele synoniemen. Het principe is altijd hetzelfde. Je klikt op een link of knop en er opent een dialoogvenster bovenop de website. Inlogformulieren openen ook vaak in een dialoogvenster. En meldingen zoals bij online bankieren. Om te voorkomen dat het systeem je uitlogt kan je via een dialoogvenster de sessie verlengen.
Wanneer zo'n venster opent zonder de pagina te herladen, weet je als screenreadergebruiker niet dat er iets is gebeurd. Je screenreader meldt dit niet automatisch. Zelfs als je uit ervaring weet dat er een dialoogvenster opent, weet je nog niet waar het staat in de webpagina. Je screenreader kan de inhoud van het venster wel lezen, maar die inhoud kan om het even waar staan. Meestal is dat helemaal onderaan. Gelukkig is er een oplossing. De webbouwer verplaatst de 'focus' van je screenreader naar het dialoogvenster. Wanneer je bijvoorbeeld klikt op link 'inloggen', opent er een dialoogvenster en je screenreader start automatisch aan het begin van het formulier. Dit is mogelijk door een stukje JavaScript code, een functie die 'focus' heet. Het verplaatsen van de focus is cruciaal om paginawijzigingen toegankelijk te maken voor screenreaders.
Supernova ondersteunt geen focus management. NVDA, Jaws, VoiceOver en andere screenreaders doen dat wel.
Mogelijke routes
Wanneer je in de routeplanner een plaats van vertrek en aankomst ingeeft, krijg je een lijst met mogelijke routes terug, gevolgd door de details van de actieve route. Klik op een andere route in de lijst en de details van de actieve route wijzigen zonder de pagina te vernieuwen. De lijst met mogelijke routes zijn geen links naar nieuwe pagina's. Ze wijzigen de huidige route op de pagina. Met een goede screenreader verspringt de focus naar de kop "Route met vertrek om..." boven de details van de route. Met Supernova gebeurt er niets. De focus blijft op de link in de lijst staan.
Haltes
Een derde voorbeeld zijn tabs. De detailpagina van een halte heeft 2 tabs: 'doorkomsten dit moment' en 'alle doorkomende lijnen'. Het klikken van een tab opent geen nieuwe pagina. Enkel de inhoud onder de 2 tabs wijzigt. Wanneer je de tab 'alle doorkomende lijnen' klikt, verschijnen de doorkomende lijnen op de plaats waar eerst de doorkomsttijden stonden. De focus springt naar de kop die er boven staat. Behalve als je met Supernova surft.
Conclusie
AnySurfer vraagt webbouwers om paginawijzigingen begrijpelijk te maken voor screenreadergebruikers. Ze verplaatsen daarvoor de focus naar de plek van de wijziging. Supernova ondersteunt dit niet. Je kan de website van De Lijn en andere moderne websites met Supernova bezoeken maar bij een paginawijziging weet je niet waar de verandering is gebeurd. Screenreaders als JAWS, NVDA en VoiceOver surfen een stuk gemakkelijker. Op een toegankelijke website brengen ze je automatisch naar de vernieuwde inhoud.
Wil je meer weten over screenreaders? Onze collega's van de Blind D Mobiel wijzen je de weg. Ze bieden professioneel advies zonder commerciële belangen om voor jou de beste oplossing te vinden.
Joost van loon schreef 5 jaar geleden
Graag zou ik willen reageren op de inhoud van het bovenstaande artikel. Ik ben zelf een gebruiker van alle schermlezers die de heer Veyfeyken in zijn artikel benoemt. Daarnaast ben ik werkzaam als trainer van schermlezers en hulpmiddelen zoals Window Eyes, NVDA, Supernova, Jaws en Voiceover. Ik kan dus redelijk eenvoudig op basis van mijn ervaring prive en als professional spreken.
Dat Supernova niet perfect is binnen alle websites mag duidelijk zijn aan de hand van uw artikel. Het is echter zeer onzinnig om te stellen dat Supernova ongeschikt is om mee te surfen. Dit is een waarde oordeel, wat niet af zou moeten hangen van de toegankelijkheid van bepaalde website of taak, maar de gehele context waarbinnen een persoon met een visuele beperking moet functioneren. Zo zijn NVDA en Voiceover misschien wel sterker bij deze specifieke taak op de genoemnde website, maar deze schermlezers zijn in hun geheel op dit moment vrijwel ongeschikt om toe te kunnen passen in functies bij grotere organisaties. Misschien voert Jaws deze taak perfect uit, maar ik kan honderden voorbeelden noemen waarbij Supernova beter presteert op een specifieke website dan Jaws of juist NVDA.
Iedere schermlezer heeft zijn eigen sterke en tevens zwakke kanten. De conclusie stellen dat Supernova ongeschikt zou zijn op internet vind ik persoonlijk totale onzin, aangezien ik zowel binnen mijn huidige werkzaamheden als voorgaande studies effectief heb kunnen werken op internet. Daarnaast zijn er in Nederland al duizenden gebruikers van Supernova die daarmee professioneeel op internet kunnen werken.
De keuze van een bepaalde schermlezer moet in mijn optiek daarom niet afhangen van de technische specificaties van een product maar van de mogelijkheden van een persoon binnen de context waarbinnen het hulpmiddel gebruikt wordt.
Ik denk persoonlijk dat iedere producent van schermlezers kritisch moet blijven kijken naar de prestaties van hun product en dit zonodig moeten verbeteren. De ontwikkeling is bij alle schermlerzers niet even sterk, dus daar mag wat mij betreft nog heel wat verbetering optreden. Het echterstellen van dergelijke bovenstaande conclusies vind ik te stellig en niet berusten op een volledige analyse en objectieve feiten.